Malawi behoort tot de 10 armste landen van de wereld. Nederland behoort tot de 15 rijkste landen van de wereld  en is ongeveer 50 keer zo rijk (gebaseerd op cijfers over het BNP per inwoner). Zelfs in vergelijking met Zambia zien we de verschillen als we door de dorpjes heen rijden. Waar in Zambia veel huizen nog platen op het dak hebben, zien we hier vooral grasdaken. Ook het aantal stenen gebouwen is een stuk minder en zien we veel meer huizen, winkels e.d. van leem.

Het voornaamste doel van onze trip was gebed en evangelisatie onder de Yao bevolkingsgroep. Deze stam bestaat uit ongeveer 2 miljoen mensen.  Bijna de volledige stam woont in de regio ten zuiden/westen van Lake Malawi. Dit is ook het gebied waar wij in 7 dagen ongeveer 550km door heen fietsen. De Yao’s bestaan voor 99% uit moslims. Veel mensen kunnen niet lezen of schrijven, ze proberen vooral door handel in hun levensonderhoud te voorzien. Vrouwen zijn niet van waarde in hun cultuur. Het principe van familie kennen ze eigenlijk niet, mannen hebben vaak kinderen bij meerdere vrouwen.

Voor ons vrij schokkend om te horen was de traditie van “initiation”, de overgang van kind naar volwassenheid. Jongens en meisjes in de leeftijd van 9-13 jaar worden (gescheiden van elkaar) voor enkele weken meegenomen buiten het dorp. De jongens worden voorbereid op het man-zijn. Een belangrijk onderdeel hiervan is het recht op seksuele vrijheid. Vaak is besnijdenis ook een onderdeel van het ritueel. Vanwege slechte hygienische omstandigheden komt het voor dat jongens tijdens deze periode overlijden. Ze worden ter plekke begraven, de ouders worden pas geïnformeerd bij terugkomst. Ook de meisjes worden voorbereid op een leven van seksuele onderdanigheid, dit dus helaas al vanaf zeer jonge leeftijd. Door het hebben van seks worden ze volwassen. Vanzelfsprekend is HIV/AIDS een groot probleem onder deze bevolkingsgroep.

Het was een erg intensieve, maar bijzondere tocht. Intensief vanwege de gemiddeld 80km per dag die we fietsten, het dagelijks opzetten en afbreken van onze tent, de continue confrontatie met de armoede, het gebrek aan privacy vaak bij het lunchen of kamperen in een dorp (met name voor de kinderen) en de algemene zorg voor de kinderen bij wie een dergelijke trip ook niet in de koude kleren gaat zitten. Extra intensief was het omdat we allebei een deel van de trip ernstig last hadden van maag- en darmklachten (tot overgeven aan toe) vanwege een voedselvergiftiging. Hierdoor werden we erbij stilgezet dat we onze trots aan de kant moesten zetten en dat het niet onze eigen kracht is waardoor we dit kunnen doen, maar God’s kracht in ons.

Bijzonder is de natuur van Malawi (de foto’s spreken voor zich!). Bijzonder waren de ontmoetingen met de vele (school)kinderen, de blijde gezichten terwijl ze naar de weg renden om de mzungu’s (witte mensen) te begroeten, de verhalen die we mochten vertellen en de liedjes die we samen zongen. Bijzonder om een audiobijbel bij de hoofdmeester van een islamitische school achter te laten in de hoop en het vertrouwen dat hij er ook iets mee gaat doen. Bijzonder waren ook de gesprekken met moslim mannen, hun openheid en interesse om te horen over Jezus’ liefde voor ons, en de kans om voor ze te bidden. Bijzonder om je eigen geloof te delen met vrouwen vanuit zo’n andere achtergrond en met zo’n ander leven om hun hierdoor te bemoedigen. Ze te mogen vertellen dat ze van net zoveel waarde zijn als de mannen in God Zijn ogen, allemaal geschapen naar Zijn evenbeeld. Bijzonder was het ook om andere zendelingen te mogen bemoedigen die, vaak erg afgelegen, veel goed werk doen op lokale schaal.

En nu? De Ride 2 Transform Malawi 2019 is klaar. Fietsen en tent zijn ingepakt en we zijn weer vertrokken. Maar de herinneringen aan de gebeurtenissen en de mensen uit onze ontmoetingen die blijven. Zo ook het gebed voor hen, hun familie en hun gemeenschap. Wij hebben een week lang mogen zaaien. Nu is het aan U, Heer. Voorzie in alles wat nodig is om de gezaaide woorden en herinneringen te laten groeien en vrucht te laten dragen. Dat zij mogen inzien dat ze in duisternis leven. Dat hun levensstijl niet leidt naar verlossing, maar naar het oordeel van de zonde. Geef dat, via onze aanwezigheid, zij iets van Uw liefde hebben mogen ervaren. Openbaar Uzelf aan hen Heer en leidt hen in het licht. Want u ben de Weg, de Waarheid en Leven, Heer Jezus.  Geef hen Vrede. In Jezus’ naam, Amen.

1 2 3 ►

Enige tijd geleden hebben we al eens kort iets verteld over het afgelopen regenseizoen.

Dat deze helaas wel erg slecht was, met waarschijnlijk grote gevolgen voor veel mensen.

De gevolgen zijn, amper een maand na de laatste regen al zichtbaar. Veel maïs oogsten zijn mislukt, wat eigenlijk het hoofdvoedsel is voor veel mensen. De prijzen van zowel maïs, als van andere granen zijn al flink gestegen. Voor een zak van 10kg maïsmeel is de prijs gestegen van 70 naar 80 kwacha, wat op een uurloon van 8kwacha per uur erg veel is. Daarnaast moet je natuurlijk nog je groenten en je eventuele vlees kopen. 

Maar niet alleen aan de verhoging van de voedsel prijzen is te merken dat het een erg slecht regenseizoen is geweest. De energie maatschappij heeft al een voorstel liggen om de prijzen te verdubbelen. Dit allemaal vanwege het onvoldoende gevuld zijn van de dammen die de elektriciteit moeten opwekken. Maar daarnaast is ook al bekend gemaakt dat per 1 juni zogenaamde ‘load shedding’ gaan invoeren. Dit houd in dat er elke dag een periode van minimaal 4 uur geen stroom zal zijn. Per regio varieert op welk tijdstip dit zal zijn.

Uiteraard is gedurende de nacht nog niet heel erg problematisch, maar als het net rond etenstijd is, vergt dit wel enige planning. En zeker in dit moderne tijdperk is het ook altijd lastig als je net even je mobiele telefoon wilde opladen voor deze leeg is. Of even douchen op een willekeurig tijdstip zit er ook niet in. 

Voor veel mensen is het uberhaupt verkrijgen van water uit de kraan zonder stroom al lastig, aangezien het water vaak eerst vanuit een pomp omhoog gepompt moet worden.

De komende maand zal ons ‘load shedding’ schema er als volgt uitzien, we zijn benieuwd naar de rest van het jaar, aangezien het nog een lange tijd zal duren (november) voor de eerste regens weer verwacht worden. Mensen die hier al langere tijd wonen geven aan dat de blokken zeer waarschijnlijk in de loop van het jaar langer zullen worden, van zelfs 8 uur dagelijks 🙁

Inmiddels ben ik (Alice) wekelijks aan het werk op een school hier in Kabwe. Deze school is voor de meest (kans)arme kinderen en tevens zit er een weeshuis, voor diegenen die anders op straat moeten zwerven. Ik ben hier werkzaam als fysiotherapeut. Uiteraard is de vraag naar (para)medici hier veel groter dan alleen fysiotherapie, maar helaas is dit niet voorhanden voor veel van deze kinderen

Zo krijg ik dus regelmatig andere vragen buiten mijn Nederlandse beroepsprofiel. Zoals röntgenfoto’s of MRI uitslagen beoordelen. Maar daarnaast ook een stukje, wat wij zouden noemen huisartsenzorg, als ontstoken ogen, wondbeoordeling en -verzorging en allerlei andere zaken. Uiteraard ben ik niet voor alles opgeleid, maar ik merk wel dat ik snel bijleer en veel hulplijnen in Nederland kan inschakelen indien echt nodig (waarvoor veel dank!)

Maar even terug naar wel mijn vakgebied, fysiotherapie.  Hier op Sables behandel ik dus een aantal kinderen met diverse klachten. Waaronder “Rena” (niet haar echte naam). Rena zat toen ze 2 jaar was, net buiten voor haar huis toen het huis instortte. De huizen zijn hier vaak van zeer slechte kwaliteit vanwege het gebrek aan financiële middelen. Een deel van het huis is bovenop haar been gevallen, met als gevolg dat haar onderbeen geheel verbrijzeld is. Helaas waren ook hierna de financiële middelen beperkt. Met als gevolg een scheefgroei van haar voet en onderbeen vanwege geen behandelingsmogelijkheden. Rena was hierdoor jarenlang niet in staat om te kunnen lopen zonder hulpmiddelen.

Dankzij de hulp van de school heeft zij midden vorig jaar een operatie kunnen ondergaan. Door deze operatie is haar voet weer rechtgezet. En kan ze lopen zonder krukken,. Geweldig resultaat natuurlijk, maar helaas was er geen sprake van een revalidatie traject na die tijd, waardoor het lopen beperkt bleef tot kleine stukjes.

Om te zorgen dat Rena toch naar school kan, wat namelijk een uur heen en een uur terug lopen is, is fysiotherapie noodzakelijk. Hierdoor zal het effect van de operatie nog groter zijn. Hoe mooi is het dan om te ervaren dat God ons juist hierheen brengt, waar we middels onze talenten en kennis ons mogen inzetten voor onder andere een meisje als Rena.

In het vorige, welke we plaatsten in februari, gaven we aan dat we gestart waren met de Missions Discipleship Training, kortweg MDT. Inmiddels kunnen we melden dat we deze training met succes hebben afgerond en op zaterdag 13 April officieel “geslaagd” zijn! Het was een intensieve periode, met de nodige ups en downs, maar ook zeer waardevol en leerzaam. We zijn spiritueel gegroeid, hebben veel geleerd over de Zambiaanse cultuur en hebben fijne lokale contacten opgedaan. De komende periode zullen we hier op onze website regelmatig een aantal van de kernpunten vanuit deze training delen.

We zijn ook wel erg blij dat we deze training nu achter de rug hebben en we weer de vrijheid hebben om ons eigen ritme weer op te pakken. Met name voor de kinderen waren de afgelopen weken best pittig. Wij waren veel weg, de kinderen waren ondergebracht op verschillende plekken, Maji kreeg les van andere mensen, Faya ging ’s ochtends met Roël naar de pre-school (peuterspeelzaal) en moest ’s middags nog school doen, etc. Dit was niet altijd makkelijk, maar iedere keer verbazen we ons weer over hun flexibiliteit en veerkracht. Het is wel goed dat ze nu (net als de kinderen hier) even een paar weken vakantie hebben. Extra fijn is het dat op dit moment opa en oma (ouders van Alice) ook hier zijn.

Vakantie

Het afronden van de MDT en de aanwezigheid van onze bezoekers was voldoende reden om een korte vakantie in te plannen. Op een ruime 600km (maar wel 10 uur rijden) vanaf onze woonplaats Kabwe ligt het plaatsje Livingstone. Vlak bij dit plaatsje zijn de beroemde Victoria watervallen te bewonderen. Deze watervallen liggen in de Zambezi rivier op de grens tussen Zambia en Zimbabwe. Ze zijn 1708 meter breed en op het hoogste punt 128 meter hoog. In deze periode (net na het regenseizoen) is de waterstand op zijn hoogst. Ook al was het geen goed regenseizoen, stroomde er alsnog een indrukwekkende hoeveelheid water over de kliffen (gemiddeld 500 miljoen liter water per minuut volgens Wikipedia). De lokale bevolking noemt deze watervallen de Mosi-oa-Tunya (letterlijk vertaald: de rook die dondert). Deze naam kunnen we wel snappen, omdat vanaf een afstand je al de waterdamp (rook) op ziet stijgen en het vallende water hoort bulderen. Bij de aanblik van deze watervallen wordt de grootheid van God’s schepping overduidelijk en besef je je weer hoe klein en kwetsbaar je als mens bent. Er is nog veel meer over deze watervallen te vertellen, maar de volgende foto’s zeggen waarschijnlijk meer dan 1000 woorden.

Het volgende hoofddoel van onze reis was Chobe National Park in Botswana. Een van de meest bekende (en biologisch meest diverse) parken van het land. Hiervoor moesten we dus wel eerst de grens oversteken, iets wat nog wel wat voeten in de aarde heeft. Naast de standaard immigratie stempels ed in paspoorten moesten we ook vooraf een tijdelijke exportvergunning voor de auto regelen, welke gecontroleerd moet worden aan de grens. Uiteraard gaat dit gepaard met de diverse formulieren die handmatig ingevuld moeten worden, kopieën van documenten die je vooraf zelf moet regelen (kan niet bij de instanties die ze nodig hebben), stempels die gezet moeten worden en handtekeningen die gecontroleerd moeten worden. De grensovergang zelf bestaat uit een overgang met een pont, waarin per overgang één vrachtwagen en één personenauto tegelijkertijd over kunnen. De rij vrachtwagens die staan te wachten is dan ook enkele honderden meters lang. Bij aankomst in Botswana moeten dan ook weer de nodige documenten ondertekend worden voor de auto en paspoorten afgestempeld. Dit laatste gebeurd alleen maar na het overhandigen van geboorte certificaten van (minderjarige) kinderen om te bewijzen dat we ook daadwerkelijk de ouders zijn van de kinderen. Het hele proces nam bij ons ongeveer 2 uur in beslag wat redelijk snel is.

We hebben maar 1 nacht in Botswana geslapen, maar onze periode hier was het gedoe bij de grensovergang meer dan waard. We hadden een chalet gehuurd op een park op een half uurtje rijden vanaf Chobe. Dit park ligt echter aan de rand van een grote savanne achtige vlakte met een drinkplaats. In de middag zagen we al de nodige giraffen en zebra’s op enkele tientallen meters vanaf ons huisje langslopen. De bavianen liepen zelfs bijna over de veranda. Het hoogtepunt was wel toen er in de schemer een flinke kudde olifanten vanuit de verte aan kwam lopen naar de drinkplaats. Het park beschikt over een ondergrondse bunker die doorloopt tot ongeveer 5 meter vanaf de drinkplaats. Fantastisch om een kudde olifanten zo dichtbij te kunnen bewonderen. Tijdens de wandeling terug naar het huisje moesten we wel wat zachtjes doen, omdat ongeveer 15 meter voor onze huisje een tweetal buffels stonden te grazen.

Het park Chobe zelf is ook bijzonder mooi. Alleen met een vier wielen aangedreven terreinwagen mag je in dit park zelf rijden, en we snappen ook wel waarom. De wegen zijn erg slecht en een gewone auto zal in de dikke laag mul zand zeker vast komen te zitten. Het landschap in het park is erg afwisselend en de diversiteit aan dieren is groot. Zelf hebben we oa. veel hert-achtigen, giraffen, olifanten, krokodillen, nijlpaarden, zebra’s, warthogs en zelfs 2 leeuwen gezien. Ook hiervoor geldt, bekijk vooral de volgende foto’s!

De komende periode

Vanwege de training en de vakantie hebben onze werkzaamheden de afgelopen periode op een wat lager pitje gestaan. Deze zullen we vanaf nu weer verder op gaan pakken en verder in detail vorm gaan geven.
Alice zal naast de scholing van de kinderen zich ook gaan inzetten als Fysiotherapeut bij Sables, dit is de school voor kansarme kinderen en weeshuis waar we oa. ook kerst gevierd hebben. Ook is zij betrokken, samen met diverse andere moeders van zendelingsgezinnen, bij het organiseren van “buitenschoolse activiteiten” waardoor de kinderen samen spelen, ontdekken, gymen, etc. Fysiotherapeuten en (goede) fotografen zijn sowieso erg schaars hier in deze omgeving, dus op beide gebieden weten veel mensen haar inmiddels te vinden.

Gerard is voor Sportslink Internationaal druk bezig met het organiseren van een “Global Sports Summit”. Dit is een bijeenkomst voor de diverse sportleiders binnen OM om activiteiten op elkaar af te stemmen, van elkaar te leren en samen na te denken hoe we het evangelie wereldwijd kunnen verspreiden door middel van sport. Vooral daar waar men nog niet of nauwelijks van Jezus gehoord hebben.
Daarnaast is hij betrokken bij het organiseren van Run for the World, een wereldwijd hardloopevenement met als doel mensen en middelen te mobiliseren om projecten te ondersteunen die uitreiken naar mensen die nog niet bereikt zijn met het evangelie.
Voor Sportslink Zambia is de hoofdactiviteit een plan maken en implementeren om de verschillende sportvelden op de basis van OM Zambia in Kabwe nog beter te gebruiken. Het primaire doel van deze velden is mobilisatie en toerusting van sportleiders, zodat deze uit kunnen reiken met het evangelie door middel van sport. Het is echter ook de bedoeling dat hier evenementen, trainingen, ed georganiseerd kunnen worden om een inkomen te genereren om projecten te ondersteunen.
Ten slotte is Gerard inmiddels ook betrokken bij gevangenis evangelisatie. Het voornaamste doel hiervan is om deze gevangen (waarvan een aantal veroordeeld zijn tot de doodstraf) hoop te geven en hen te helpen om verder spiritueel te groeien.

Inmiddels, na ruim 3 maand, kunnen we zeggen dat we goed gesettled zijn in onze nieuwe omgeving. Ons huis is echt wel ons thuis geworden, we weten waar we heen moeten als we iets nodig hebben, zijn bezig met het opbouwen van vriendschappen en hebben onze draai gevonden in het doen van onze dagelijkse dingen.

MDT
Inmiddels zijn we sinds 4 Februari ook gestart met onze Missions Discipleship Training (MDT). Deze training duurt ongeveer 2,5 maand en zal ons voorbereiden op het wonen en werken als zendeling en discipel van Jezus (in Afrika). In totaal zijn we met ongeveer 40 “studenten”. Hiervan is een handjevol buitenlander (naast ons zijn er 2 Duitsers, 1 Zuid Afrikaan, 1 Zuid Koreaan, 1 Amerikaan en 2 Tanzanianen), de rest is afkomstig uit verschillende delen van Zambia. Het is intensief om weer in de schoolbanken te zitten, zeker in combinatie met het gezinsleven. Daarnaast is het wel een zeer interessante training, met name ook vanwege de interactie met de Zambianen en de verschillen in cultuur (ook in het lezen en interpreteren van de Bijbel)

Ten slotte
Zoals jullie hebben kunnen zien gaat het dus goed moet ons! We zijn nog steeds blij en dankbaar voor ons leven hier en de dingen die we mogen en kunnen doen. Alhoewel de training die we volgen erg interessant is en essentieel voor het goed kunnen functioneren in het werk dat we gaan doen. We kijken ook erg uit naar de periode na deze training. Dan kunnen we ons namelijk echt volledig gaan inzetten voor het werk waartoe we geroepen zijn!

Met een hartelijke groet,

Gerard, Alice, Maji, Faya en Roël van Asselt

Er zijn 3 verschillende manieren om als buitenlander in Zambia een rijbewijs te halen:
   1. Volledig rijexamen doen
   2. Huidige rijbewijs omzetten naar Zambiaans rijbewijs
   3. Rijbewijs kopen

De laatste optie klinkt misschien aanlokkelijk omdat dit impliceert dat er verder geen gedoe bij komt kijken. Het nadeel is echter dat dit geen officieel proces is en je eigenlijk vooral steekpenningen betaald om een officieel document te laten genereren buiten de systemen om. Deze optie viel voor ons dus eigenlijk al wel af.

Blijven optie 1. en 2. over, waarbij 2. de kortere variant is (je hebt immers al een rijbewijs en dus bewezen dat je kunt rijden). Hiervoor zijn echter wel de volgende documenten benodigd:
   – een geldig NL rijbewijs
   – een “echtheidsverklaring” van het RDW
   – een apostille stempel van het Ministerie van Buitenlandse zaken waarmee zij de “echtheid” bevestigen van de “echtheidsverklaring”

Zonder deze documenten ben je sowieso aangewezen op het volledige rijexamen, iets wat we als het even kan natuurlijk proberen te vermijden.

Voorbereiding in NL

Het proces van ons rijbewijs begon ergens in Juli, toen we allereerst de echtheidsverklaring van het RDW op hebben gevraagd om vervolgens met dit document naar Den Haag te gaan voor de apostille stempel. Gelukkig was het de hele zomer mooi weer zodat we dit konden combineren met een dagje strand. Wel kregen we hier alvast een voorproefje op Afrika, aangezien we niet de enige waren voor deze stempel. Al met al hebben we zo’n 2,5 uur moeten wachten op 2 stempels. Erg leuk ook met 3 kinderen die zich verheugd hebben op een dagje strand!

Medische verklaring

Naast de eerder genoemde documenten heb je sowieso een medische verklaring nodig van een arts (in Zambia) die bevestigd dat je goed genoeg kan horen/zien/bewegen om een auto te besturen. 

Een paar weken geleden zijn we hiervoor naar een van de lokale ziekenhuizen gegaan. Het is te hopen dat je als je in dit ziekenhuis bent je niet met spoed inzage in je dossier moet hebben, want de opslag van de dossiers lijkt niet helemaal te zijn geoptimaliseerd

Als we even in de rij staan komt er iemand die niet zichtbaar voor het ziekenhuis lijkt te werken naar ons toe en vraagt waarvoor we zijn gekomen. Na een korte uitleg neemt hij ons mee naar een loket en vraagt of we Zambianen zijn. Aangezien een “nee” in dit soort gevallen helaas tot een oneerlijke behandeling kan leiden, maar we helaas ook  geen “ja” kunnen zeggen, antwoorden we dat we hier zijn op een work permit. “In dat geval moeten jullie dubbel betalen” is zijn antwoord. Na een resoluut “geef dan de formulieren maar weer terug, we gaan wel ergens anders heen” (er is namelijk nog een ziekenhuis) blijkt de meneer ons toch wel te willen laten helpen voor de normale prijs. We betalen en nemen plaats in de wachtkamer waar ongeveer 10 mensen zitten.

Na nog geen 5 min roept deze beste meneer als eerste Gerard op om mee te gaan naar een behandelkamer. Hier zit een vrouwelijke arts klaar om de gezondheidscheck af te nemen. Onze “begeleider” geeft aan dat we “express service” krijgen, maar dat we dan wel extra moeten betalen. Gerard bedankt hem vriendelijk voor de goede service, maar dat we niet meer gaan betalen dan de andere gasten. Ondertussen is de arts begonnen met wat algemene gegevens op het formulier in te vullen. Ze vraagt of Gerards ogen goed zijn, ook voor zien in de verte. Omdat ze een beetje mompelt moet hij wel bij iedere vraag verzoeken of ze deze nog een keer wil herhalen. Na ongeveer 5 minuten staat Gerard weer buiten met een positieve medische beoordeling (incl. gehoor). Ook voor Alice is het zo geregeld en zijn we binnen een uur weer terug.

Ochtendje loket hoppen

Vervolgens is het op naar de RTSA (Road Transport and Safety Agency) om de omzetting te regelen. Omdat het hebben van de juiste documenten niet altijd een garantie is voor het soepel verlopen van processen, hebben we gevraagd of Simon met ons mee wil gaan. Simon is Zambiaan, een goede bekende van ons, een expert in dit soort processen en een vriend van de manager van de RTSA vestiging in Kabwe. Met name dit laatste is een absolute pré in deze relationele cultuur. Ook besluiten we om Roël mee te nemen voor wat extra gunfactor, sowieso ook leuk voor hem bij de Tu Ta auto’s

De ochtend begint met een bezoek aan de manager, hij moet namelijk de papieren beoordelen en accorderen dat we inderdaad het conversion proces (omzetting) gaan volgen en dus niet de testen hoeven af te leggen. Dit blijkt in orde. We krijgen formulieren mee die we in mogen vullen en inleveren in een volgend kantoor om onze gegevens in te laten voeren en foto en vingerafdrukken te nemen. Helaas werkt op dat moment het systeem niet waardoor wij (en de 10 andere wachtenden) verzocht worden om buiten te wachten. Een half uurtje later mogen we weer naar binnen en even later wordt Gerard geholpen, Alice mag nog even blijven wachten. Inmiddels is de manager even poolshoogte komen nemen en er ontstaat een discussie tussen hem en de medewerker die Gerard zojuist geholpen heeft over ons proces. Zij is het er namelijk niet mee eens dat wij, zonder de testen te doen het hele proces doorlopen. Wat precies de uitkomst van de discussie is, blijft onduidelijk, maar wel heeft de dame besloten dat ze niet echt mee wil werken en legt vervolgens Alice haar documenten continu onderop de stapel. Na ongeveer een uur vraagt Gerard hoe het precies werkt met de volgordes aangezien hij al klaar is en Alice nog zit te wachten, waarop ze antwoord dat ze zo aan de beurt is. Dit blijkt dan ook zo te zijn.

Vervolgens mogen we weer terug naar de manager voor een volgende accordering (oa. het akkoord voor de theorie toets die we dus niet hoefden doen). Vervolgens kunnen we door naar een ander kantoor waar we moeten betalen en wij enigszins hoopvol zijn dat ons rijbewijs er uit komt rollen. Dit gebeurd ook, maar blijkt een “provisional” rijbewijs te zijn. Het definitieve rijbewijs volgt zodra we de rijtest hebben afgelegd. Dit is volgens ons natuurlijk niet helemaal de bedoeling, maar uit een check van Simon bij de manager blijkt dat het om een lichte rijvaardigheidstest gaat, want ze moeten natuurlijk wel een beetje een beeld hebben bij of we wel kunnen rijden. Het is natuurlijk niet zo dat we bang zijn om een dergelijke test te doen, maar we hadden gehoopt er zonder al te veel gedoe van af te komen. We krijgen het advies om rond 14.00 terug te komen (het is inmiddels bijna 13.00, lunchtijd) om de test te doen.

Vol goede moed zijn we om 14.00 weer terug bij RTSA om de test te doen. Nadat we betaald hebben (deze keer om de test te mogen doen), krijgen we van weer een ander bureau te horen dat we aangemeld zijn voor de test, maar de afspraak nu moeten gaan maken met de examinator. Dit blijkt een paar dagen later te kunnen, om 9.00 uur. Helaas dus niet alles in 1 dag geregeld, maar wel een grote stap voorwaarts!

Dag van de waarheid!

Op de dag van de waarheid staan we netjes om 9.00 klaar om de test te gaan doen. Nadat we ons aangemeld hebben worden we verzocht buiten te wachten op de examinator. Deze komt rond 9.30 en als hij bijna zover is om in te stappen geeft hij aan dat als we met onze auto gaan “afrijden” (wat een automaat is, zoals 8 van de 10 auto’s in dit land) we wel een restrictie op ons rijbewijs krijgen dat we ook alleen met een automaat mogen rijden. Nu is dit natuurlijk typisch zo’n geval dat als je de restrictie niet hebt, je nooit in een schakelbak zal hoeven te rijden. Maar als je de restrictie wel hebt, dan is de kans groot dat je een keer onverwacht toch geen keus hebt om er wel in te moeten rijden en mogelijk problemen krijgt met de politie. Een korte discussie over dat het toch een omzetting van het huidige rijbewijs is en dat niemand dit eerder had verteld heeft uiteraard geen zin. Of we gaan nu examen doen in onze auto en krijgen een restrictie, of we moeten een handgeschakelde auto regelen.

We besluiten dit laatste te gaan doen, via een lokale rijschoolhouder die op dit moment ook bij RTSA is. Na een korte onderhandeling worden we het eens over de prijs (niets is gratis hier) en ongeveer een half uurtje later is zowel de examinator weer terug en is de auto beschikbaar. Klaar voor vertrek dus!

Tijdens het wachten blijkt overigens dat ze het met de S van RTSA (Safety) ook bij de RTSA niet zo nauw nemen. Een 15-tal bezoekers worden namelijk achterin een paar pickup trucks vervoerd naar een andere locatie.

Allereerst is het de beurt aan Gerard. Het begin voelt wat onwennig, want het is toch al even geleden dat we hebben moeten schakelen (zeker omdat dit met links is hier), maar dat went gauw genoeg. Daarnaast is het net of er ineens overal verkeersborden (STOP-borden enzo) staan die er eerder niet waren. Het rondje rijden gaat verder prima en halverwege geeft de examinator aan dat we mogen wisselen

Alice begint met goede moed aan haar ritje, echter Roël lijkt er niet veel vertrouwen in te hebben. Hij zit namelijk gewoon op de achterbank, het kinderzitje zit in onze eigen auto, en besluit om na een paar honderd meter de deur te openen. We hebben de deur maar weer dicht gedaan en op slot, voordat hij doorheeft hoe dat werkt zijn we waarschijnlijk al weer terug. Ook Alice haar rondje gaat verder prima en een half uurtje nadat we vertrokken zijn rijden we weer het compound van de RTSA op. Een paar lokale rijschoolhouders en andere gasten die daar rondhangen verbaasden zich nog wel over Alice haar resolute rijstijl, dat zijn ze schijnbaar niet gewend in Zambia.

Op zich hadden we het al op de papieren van de examinator zien staan, maar na nog een keer een kwartiertje van papierwerk en administratie in de computer komt er (uiteraard bij een volgend loket en na de volgende betaling) dan toch echt een definitief rijbewijs uit!

De komende 5 jaar mogen we hier rijden, zonder restricties!

In een vorige blog schreven we al dat de maand November met name in het teken zou staan van ons settelen in Zambia. Dit is dus ook waar we vooral op dit moment mee bezig zijn. We leren de weg kennen in Kabwe, we ontmoetten mensen en starten met het opbouwen van relaties, we zijn bezig om van ons huis een thuis te maken, organiseren onze lokale telefoon nummers, bankrekening, auto verzekering, etc.

Doordat we ons hele leven hier aan het opbouwen zijn, leren we veel over het dagelijks leven hier. Op sommige vlakken is dat best anders dan in Nederland. Hieronder hebben we een aantal onderwerpen beschreven.

Community, community, community
Nederland, en een groot deel van Europa, is vaak individualistisch ingesteld. Een cultuur waarin het belangrijk is om je eigen persoonlijke behoeftes te kunnen bevredigen. Een land als Zambia is anders. Het handhaven en versterken van de onderlinge relatie is belangrijker dan persoonlijke doelen nastreven. Deze cultuur ervaren wij ook heel erg in de gemeenschap die om ons heen staat. Deze gemeenschap bestaat voor een deel uit mede-OM’ers en andere (toch veelal blanke) zendelingen/ontwikkelingswerkers. We hebben al erg veel van deze gemeenschap mogen ontvangen. Zo werd er de eerste 2 weken bijna iedere dag voor ons gekookt, is het heel normaal om gereedschap en andere spullen onderling te rouleren, is er een schema wie wanneer melk haalt bij de boer voor alle buren en bij een bezoek aan de hoofdstad Lusaka (+/- 3 uur rijden enkele reis) is de kans groot dat je ook met spullen voor een ander thuis komt. Wij zijn natuurlijk nieuw en kenden bij aankomst nog bijna niemand hier. De warme ontvangst en de zorgzaamheid van de community om ons heen draagt heel erg bij aan een zachte landing hier in Kabwe.

Water, Elektriciteit, Internet
Dingen waar we in Nederland eigenlijk niet meer over nadenken, maar als vanzelfsprekend beschouwen. Hier hebben we het ook allemaal, maar gaan we er wel een stuk bewuster mee om.
Onze voornaamste waterbron is grondwater. Via een pomp wordt dit naar een grote tank die op een toren staat gepompt. De zwaartekracht zorgt voor de druk die het water uit de kraan laat lopen. Wij hebben gelukkig een filtersysteem waardoor het water (uit 1 kraan in huis) drinkbaar is. Om het water schoon te houden moeten we wel jaarlijks de filters vervangen.

Onze persoonlijke wateropslag

Water toevoer/afvoer, filter en geiser

Elektriciteit gaat op prepaid basis. Je koopt als het ware een aantal kWh. Zeker omdat we ook een beperkt budget hebben zijn we ons veel bewuster van wat we gebruiken en of het wel nodig is. Zo hebben we bijvoorbeeld een geiser voor warm water. Het kost veel energie om deze de hele dag water warm te laten houden, terwijl je maar weinig gebruikt. Vandaar dat we deze eind van de middag aan zetten, zodra het water opgewarmd is gaan we douchen om vervolgens de geiser weer uit te zetten. Warm water voor afwassen gaat met behulp van de waterkoker. Douchen na het hardlopen ’s ochtends vroeg gaat met koud water. De vele “powercuts” waardoor we regelmatig enkele uren geen energie hebben, helpen overigens wel mee om het gebruik te beperken.
Internet is ook iets anders dan thuis. Het is een stuk langzamer, onbetrouwbaarder en niet onbeperkt. Op werkdagen tussen 6.00 en 18.00 overdag hebben we een maandelijkse data limiet van 10GB, daarbuiten is het wel onbeperkt. Laptops en ipads staan dus overdag standaard niet verbonden met Wifi, tenzij we echt iets moeten doen op internet.

Verkeer
Verkeersveiligheid is wel echt een ding hier. De wegen zijn vaak niet zo goed als we in Nederland gewend zijn en de voertuigen die er op rijden (met name vrachtwagens en bussen) zijn regelmatig in erbarmelijke staat en enorm overbeladen. Vrachtwagens waarbij de lading twee keer zo hoog is als de vrachtwagen zelf zijn geen uitzondering. Dit in combinatie met de vaak lange afstanden die mensen afleggen, met te weinig rust maakt dat er regelmatig levensgevaarlijke situaties optreden. Vaak lopen die ook niet goed af. Zo reden wij onlangs op de hoofdweg achter een 20-persoons bus onderweg naar de hoofdstad Lusaka (ongeveer 3 uur rijden). Vanaf de andere kant kwam een erg zwaar beladen vrachtwagen veel te ruim de bocht uit. De bus voor ons moest uitwijken naar de berm, waar het door deze onverwachte manoeuvre bijna omviel. Gelukkig waren ook wij op tijd afgeremd, waardoor deze situatie goed afliep. Diezelfde avond op de terugweg vanaf het vliegveld, ongeveer een half uur nadat  we de andere kant opreden kwamen we langs een ongeluk tussen een vrachtwagen en een personenauto. Gelukkig was het donker, want uit deze personenauto zal niemand levend zijn gekomen… Het is dus niet voor niets dat wij voor trips buiten Kabwe in gebed vragen om bescherming.

Een willekeurig ongeluk

Geen uitzondering qua belading

Workers
Enkele maanden geleden, toen duidelijk werd dat wij het huis van Chris en Lussna Welman zouden overnemen, vroegen zij ook aan ons of wij hun “workers”, de tuinman/klushulp/manus-van-alles Joël en hulp in de huishouding Lyness over wilde nemen. Iets waar wij niet direct ja op konden zeggen. Natuurlijk klinkt het in eerste instantie als aanlokkelijk en makkelijk, maar daar tegenover rijst ook de vraag of het wel nodig is en geen overbodige luxe. Inmiddels weten we dat het in de cultuur hier heel normaal is om hulp te hebben en wordt het niet gezien als luxe. Veel dingen, zoals eten koken, schoonmaken, boodschappen doen en overige regelzaken e.d. kost door gebrek aan de juiste middelen gewoon veel meer tijd. Daarnaast kost ook de home schooling die Alice doet enkele uren per dag extra ten opzichte van wat we gewend zijn. Door de kwaliteit van de bouwmaterialen is onderhoud/reparatie van elekriciteitsystemen, waterleidingen, riolering, etc ook ets waar veel tijd in gaat zitten. De betrouwbaarheid en kwaliteit van de “vakmensen” is over het algemeen laag, waardoor de meeste van deze taken toch bij onszelf komen te liggen. Een ander belangrijk argument om toch deze mensen in dienst te nemen is echter het welzijn van deze mensen en hun families zelf. Beiden hebben ze een gezin (Joël 4 kinderen, Lyness 5 kinderen en 3 kleinkinderen) te onderhouden en de banen liggen hier niet voor het oprapen. De kans dat zonder werk er verkeerde keuzes gemaakt worden is ruim aanwezig, waardoor we weten dat het goed is (naast dat het ook echt heel fijn is!) om deze mensen in dienst te hebben.

Beschikbaarheid van boodschappen en andere middelen
Na een maandje hier in Kabwe realiseren we ons hoe gelukkig we onszelf mogen prijzen in Nederland met winkels als de AH, LIDL, Praxis, Hema, Blokker etc in bijna elke plaats. Kabwe telt ongeveer 400.000 inwoners (geschat). Vorig jaar is er een 2^e supermarkt geopend. Nu is dit wel meteen een hele grote en luxe, maar toch zijn er regelmatig artikelen niet beschikbaar. Die bijvoorbeeld vorige week er nog wel waren of omdat ze uberhaupt niet te krijgen zijn in Zambia of extreem duur.

De meeste Zambianen halen hun spullen vooral op de lokale markten. Ook wij zullen, waar mogelijk, proberen om onze spullen op de markt of in lokale winkeltjes te halen. Ook op deze manier kunnen we hierdoor de lokale bevolking steunen.

Van niet-levensmiddelen (bijv. keuken apparatuur, meubels, gereedschap) is het assortiment in Kabwe zeer beperkt en is de prijs-kwaliteit verhouding bedroevend. Voor veel dingen is het advies: Lusaka (3 uur rijden). Vandaar dat we er voor hebben gekozen om zelf bijv. een aantal meubels te maken.

project “hoekbank” in progress

project “salontafel” in progress

Op een aantal vlakken gaan we er wel op vooruit. Melk halen we bijv. samen met een aantal anderen rechtstreeks bij de boer. Dit moeten we dan wel zelf even pasteuriseren, maar veel verser ga je het niet krijgen. Brood hebben we iedere ochtend vers, want dat bakken we ook zelf.

Meel voor een week of 3

Melk voor een halve week

Daarnaast hebben we diverse fruitbomen in onze tuin, waaronder bananen, sinaasappels, mango’s, avocado’s, bramen en aardbeienplantjes.

Veiligheid
Buiten een situatie die Alice met een bezeten man heeft meegemaakt, 2 jaar geleden toen we in het noorden van Zambia waren, hebben we ons nog geen moment onveilig gevoeld in dit land. We zijn ons er echter wel altijd van bewust dat we blanken zijn in Afrika. Een blanke huid staat hier toch al gauw voor rijkdom en macht. We zullen dus eerder een doelwit zijn voor lokale kwaadwillenden. Maar gelukkig zijn we deze dus nog niet tegen gekomen. Wel nemen we onze voorzorgsmaatregelen, ook vanwege ervaringen van andere blanken:

• Onze tuin is omringd met een 2mtr hoge stenen muur, daar boven op een “electric fence”. De poort is standaard dicht, en ’s avonds op slot.
• We hebben een dubbel alarm met allebei 4 poten. Tanya, een zwarte labrador en Toffee, een jack russel.
• ’s avonds als het donker is (+/- na zevenen) gaan we niet meer lopend over straat
• We reizen niet met teveel cash geld of dure spullen op zak, al helemaal niet zichtbaar
• In bepaalde buurten wordt afgeraden om als blanke je auto te parkeren en zelf weg te gaan. De kans bestaat dat je terug komt en je auto beschadigd is. Vervolgens wordt jou de schuld in de schoenen geschoven dat een andere auto ook beschadigd is wat kan leiden tot hele vervelende situaties. Waar we dit weten, nemen we dus een taxi.

 Onze gate

Huisdieren
In Nederland hadden we geen huisdieren. Hier hebben we 2 honden en een kat van Chris en Lussna overgenomen. Buiten dat het gezellig is en goed voor de kinderen hebben ze ook alle 3 een taak en vullen ze elkaar aan.

• Tanya is de zwarte labrador. Een hond met een enorm lief karakter en opgegroeid met (kleine) kinderen. Als er ooit een hond is die geen vlieg kwaad zal doen dan is het Tanya wel. Zambianen zijn echter erg bijgelovig en bang voor zwarte honden. Puur vanwege haar uiterlijk zorgt zij al voor veiligheid
• Toffee is de Jack Russell. Speels en eigenwijs, maar tegelijkertijd ook de echte waakhond. Toffee is erg alert, slaat aan bij het minste of geringste onbekende. Daarnaast houdt hij ons terrein schoon van wat groter ongedierte zoals bijv. ratten, mochten die zich willen laten zien en heeft hij in het verleden al eens slangen gevangen
• Pesto is de kat. Die leeft zowel binnen als buiten en houdt het huis schoon van de kleinere ongediertes (bijv. muizen)

Samen met de hond van de buurvrouw zorgen zij er dus voor dat zowel het buitenterrein als het huis veilig is voor ons allemaal.

Toffee, Tanya en ons eigen “alarm”

Pesto

Planning
Ik weet niet of er een woord is in het Bemba (lokale taal van Zambia) voor “planning”, maar als het bestaat zal het niet veel gebruikt worden. Men neemt hier veel dingen gewoon zoals ze komen. Komt het vandaag niet, dan komt het morgen wel. Een mentaliteit waar wij, als efficiënte Hollanders, nog wel eens moeite mee kunnen hebben. Deels is het echter wel te verklaren, omdat er best veel meer extra factoren zijn die een planning in de war kunnen schoppen, zoals urenlang geen elektriciteit, heftige regens in het regenseizoen (zoals wij die niet kennen), problemen met auto (of fiets), etc. Het overgrote deel is echter cultuur. Het onderhouden van een goede relatie is belangrijker dan het behalen van een doel. Een goed voorbeeld is het overschrijvingsproces van onze auto. Dit was een ingewikkeld geval, omdat deze bij de vorige eigenaar een overheidseigendom was en dit wat complicaties met zich meebracht. Inmiddels zijn we echter ruim een maand bezig en verwachten we (wederom) dat het deze week afgerond kan worden.

Insecten en ander ongedierte
Insecten en ongedierte zijn er overal en altijd. Met name veel vliegen en muggen (mogelijk met malaria), spinnen, hagedissen, slangen, termieten. Bescherming hiertegen is onderdeel van het dagelijks leven. Vanwege het warme klimaat zijn de huizen niet zo geïsoleerd als we in Nederland gewend zijn. Alle ramen en deuren zijn daarom voorzien van horren, als we ’s avonds rond of na zonsondergang buiten gaan gebruiken we insectenwerende middelen. We spuiten regelmatig in huis tegen insecten en een paar keer per jaar spuiten we rondom het huis tegen termieten.

Alle deuren en ramen zijn voorzien van zowel “burglar bars” (tralies) als horren ter bescherming
	Werk van termieten

Geloof
Nu we hier zijn merken we een sterke groei in ons geloofsleven. Veel zekerheden en dingen waarvan we weten hoe ze werken in Nederland, zijn hier weggevallen of niet van toepassing. Dat maakt je afhankelijk. En laat je ook realiseren hoeveel je in een bekende omgeving je vertrouwen stelt op je eigen kennis, ervaring en gewoontes. Natuurlijk hebben we onze levens- en reiservaring meegenomen naar Zambia, wat ons helpt, maar toch zijn we hier een stuk kwetsbaarder. Bijna niets is vanzelfsprekend. Het is mooi om juist door onze eigen kwetsbaarheid de kracht en liefde van God te ervaren. Zoals Paulus in 2 Kor 12:9 schrijft: “Daarom durf ik mij toch op mijn zwakheden te beroemen, omdat dan de kracht van Christus in mij gezien kan worden”. God is bij ons, Hij helpt ons bij alle stappen die we zetten en Hij zal ons niet loslaten. Doordat we dit nu extra beseffen, zoeken we Hem nog meer in gebed en door het lezen van de Bijbel, zowel samen als alleen. Doordat wij ons meer openstellen voor Hem, ervaren wij ook meer van Zijn liefde en kracht.

Armoede
Zodra we bij ons de poort uitrijden worden we direct geconfronteerd met armoede. Overal om ons heen is armoede. Volgens de Verenigde Naties leeft 68% van de Zambianen onder de armoedegrens. De Wereldbank hanteert als armoedegrens een inkomen van 1,25dollar per dag. Dit komt overeen met ongeveer 12,50 kwacha (lokale munteenheid). Voor de beeldvorming: Een brood kost 10 kwacha, groente op de markt kost 10 kwacha, 1kg meel kost ongeveer 9 kwacha. De verhoudingen zijn schrijnend, maar laat ons ook extra beseffen hoe gezegend wij zijn met alles wat we hebben. Iedere dag zien en ervaren wij hoe dankbaar we mogen (en moeten) zijn met onze rijkdom. Tegelijkertijd worden we iedere dag bevestigd in hoe nodig het is dat deze mensen geholpen worden. Het helpen van mensen in armoede is altijd een belangrijke drijfveer voor ons geweest om deze stap te zetten. Het is dus goed dat we hier zijn. We zullen ons de komende periode verder gaan oriënteren hoe we dit handen en voeten kunnen geven.

Zoals in ons vorige bericht al aangekondigd was de goedkeuring van Alice voldoende om onze tickets te kunnen boeken. Dit hebben we dus ook gedaan en inmiddels zijn we gisteren (24 Oktober) om 12.00 geland in Zambia en waren we rond 16.00 op de plaats van bestemming. Een paar hoogtepuntjes van de laatste weken in NL

Kinderchampagne

Ongeveer een week na de goedkeur van het visum van Alice kregen we ook het bericht dat Gerard zijn visum uiteindelijk toch was goedgekeurd. Dit was voor ons een mooie bevestiging van onze roeping en dat God boven alle bureaucratische processen staat en ons daadwerkelijk in Zambia wil hebben.

In dezelfde periode hebben we ook onze tickets geboekt.

Reden genoeg voor een glaasje (kinder) champagne!

Uitschrijven uit Nederland

Op 22 Oktober, een dag voor vertrek, hebben we ons dan officieel uitgeschreven uit Nederland. Hieronder een filmpje wat we gemaakt hebben over deze gebeurtenis.

Aankomst in Zambia

Op 23 Oktober, rond 23.00 hadden we voor het laatst voet (of eigenlijk vliegtuigwiel) op Europese bodem en vertrokken we vanaf de luchthaven bij Brussel richting Kigali (Rwanda) en vervolgens naar Lusaka in Zambia. Na een goede en voorspoedige vlucht kwamen we rond 12.00 op woensdag aan. Van daar uit was het nog ongeveer 3 uur rijden naar de OM basis in Kabwe. Hier zullen we de eerste paar weken in een guest house verblijven. Daarna zullen we verhuizen naar ons “eigen” huis.

We hebben eindelijk positief bericht ontvangen uit Zambia! Alice haar visum aanvraag is goedgekeurd. Dit betekent dus dat we mogen gaan! We verwachten in de herfstvakantie (20 – 26 Okt) te zullen vertrekken.

De aanvraag van Gerard is nog in behandeling, maar met de goedkeur van het visum van Alice is het waarschijnlijker dat ook deze goedgekeurd gaat worden. We hoeven dit in elk geval niet in Nederland af te wachten.