Dankbaar

In deze nieuwsbrief: een korte beschrijving van wat ons de afgelopen twee maand heeft beziggehouden, nu dat we weer terug zijn in Zambia na ons verlof in Nederland. Maar vooral willen we ook een overzicht geven van alles wat we hebben mogen doen in 2023, hoe we in Jezus’ naam hoop en toekomstperspectief hebben mogen brengen. We zijn enorm dankbaar voor alles wat we mogen hebben doen en ervaren

Hitte en Ziekte

Sinds dat we weer terug zijn in Zambia zijn dit thema’s die behoorlijk de overhand voeren. Toen we begin Oktober aankwamen, waren we verrast door het relatief koele en bewolkte weer op dat moment. Oktober is normaal gesproken de warmste maand, met temperaturen die oplopen tot rond de 40 graden. Dit was echter van korte duur, een paar dagen na aankomst werd het weer meer zoals we verwachtten: Zonnig en heet! “Normaal” gesproken vallen er in Oktober sporadisch een paar buien, en gaat het regenseizoen los vanaf midden November. Vanaf dan zouden in ieder geval meerdere keren per week langdurige buien vallen en/of kortstondige hoosbuien gepaard met veel wind en onweer. Met uitzondering van een tweetal periodes van een paar dagen waarin we regen hebben gezien is het vooral heet, en met de hoge luchtvochtigheid ook erg benauwd. De boeren maken zich inmiddels flinke zorgen over het uitblijven van de regens. De prijs van maismeel is al op record hoogte en een slechte oogst in april volgend jaar zou deze nummer 1 grondstof voor voedsel in Zambia weleens onbetaalbaar kunnen maken.

Zelf merken we vooral dat met deze hitte ons energie niveau erg laag is. ’s Avonds als de kinderen op bed liggen is bij ons ook de pijp leeg en liggen we er regelmatig niet lang na de kinderen ook in. Met temperaturen van ruim boven de 20 graden ’s nachts valt slapen dan echter ook niet mee.

De hitte en luchtvochtigheid heeft daarnaast ook zijn weerslag op onze gezondheid (en die van anderen om ons heen). We hebben periodes gehad waarbij diverse ziektegolven door het gezin gingen, en de eerste al weer begon met een nieuwe ziekte, terwijl de laatste nog bezig was met de vorige golf. Met name Yana worstelt al weken met diverse luchtweginfecties waar ze maar niet van af lijkt te komen. Wellicht is het op het moment niet goed voor te stellen in Nederland, maar wij kijken uit naar de werkelijke komst van het regenseizoen!

Werkzaamheden

Ondanks dat gaan de werkzaamheden natuurlijk gewoon wel door. Voor Gerard stonden de afgelopen paar maanden vooral in het teken van de budgetten voor het komende jaar. Omdat we als organisatie heel erg afhankelijk zijn van giften van buitenaf, in combinatie met de sterke inflatie en fluctuerende wisselkoers is dit een flinke uitdaging. We hebben diverse lastige financiele beslissingen moeten nemen om het budget voor volgend jaar weer rond te krijgen, en de implementatie hiervan vraagt veel tijd en aandacht. 

Daarnaast heeft Gerard twee werkbezoeken afgelegd bij andere “vestigingen” van OM Zambia, een in Chipata (10 uur vanaf Kabwe) en de ander in Ndola (4 uur vanaf Kabwe). Vanwege de afstanden is er niet veel direct persoonlijk contact met deze vestingen, het was daarom erg goed om op deze plekken te zijn. Het was vooral bemoedigend om te zien, hoe beide plekken uitreiken naar voornamelijk de moslim gemeenschappen om een boodschap van vrijheid door Jezus te mogen verkondigen, in combinatie met vaardigheidstraining wat kans op een inkomen verhoogd.

Voor Alice werd meteen alweer duidelijk hoe hoog de nood is ten aanzien van (para)medische zorg, in de eerste week na terugkomst moesten we zelfs tijdelijk een wachtkamer maken om de aanloop van patienten enigzins te kunnen controleren.
Naast de patienten die Alice thuis ziet, zijn er ook alweer de nodige huisbezoeken bij kinderen geweest. Veel verdrietige en schrijnende situaties, die we ons in Nederland niet kunnen voorstellen

Van de afgelopen 2 maand zijn er 2 huisbezoeken die ik dan ook graag met jullie wil delen. Als eerste het bezoek aan baby G, nu 4 maand oud. Moeder van baby G raakte onverwachts zwanger terwijl ze zelf nog maar een tiener is. Toen bij de geboorte bleek dat kleine baby G een dubbele schisis heeft, kon moeder de zorgen niet aan en heeft haar in de steek gelaten. Gelukkig heeft oma de zorgen op zich genomen, hoewel dit in deze cultuur automatisch ook vaak betekent dat je verstoten wordt uit de community. Er zit jammer genoeg namelijk een enorm taboe op het hebben van een beperking en jammer genoeg is dit wel een erg zichtbare, wat veel mensen afschrikt.

Toen ik op huisbezoek kwam, bleek dat kleine G niet genoeg te drinken kreeg en hierdoor onvoldoende groeide. Oma probeerde met alles om voldoende flesvoeding te kopen, maar als je al onvoldoende geld hebt om 2 maaltijden per dag zelf te eten, dan is dit een enorme kostenpost. Door het huisbezoek mochten we oma bemoedigen, genoeg flesvoeding regelen voor baby G en contacten leggen met een gespecialiseerd ziekenhuis in Lusaka voor toekomstige operaties. Willen jullie meebidden dat baby G goed mag groeien, de toekomstige operaties goed mogen gaan. Haar moeder zich zal bedenken en de zorg op zich zal nemen van dit kleintje. Bidden dat oma het zal volhouden om voor dit kleintje te zorgen ondanks alle sociale moeilijkheden dat dit met zich meebrengt. Maar vooral ook dat dit kleintje altijd zal mogen weten en voelen dat ze geliefd is, dat God haar geschapen heeft en van haar houdt!

Afgelopen periode kwam ik ook in aanraking met kleine 6-jarige J. Ze heeft altijd in de bush gewoond met haar moeder L, welke lijdt aan een geestelijke ziekte. Hierdoor heeft L nooit geleerd wat wel en niet ‘normaal’ is. Wat een liefdevolle zorg is, hoe je naar het toilet gaat, dat je jezelf moet wassen, wat praten is en nog meer van dit soort voor ons basis dingen. J is toen het echt niet meer kon door overige familieleden weggehaald bij haar moeder. Ondanks dat dit beter is voor J, is dit natuurlijk ook heel traumatisch, want dit was de enige wereld die ze kende. Ik kwam met haar aanraking omdat familieleden mij gevraagd hadden om te kijken naar haar benen en lopen, dit geeft namelijk flink wat problemen. De eerste keer dat ze mij zag was behoorlijk heftig voor haar, net uit de bush bij voor haar onbekende mensen en dan ook nog iemand zien die er zo compleet anders uitziet. 
Gelukkig werd al gauw duidelijk wat het probleem is tav haar looppatroon en konden we een behandelplan maken voor kleine J. Willen jullie meebidden dat kleine J zich mag aanpassen aan haar nieuwe liefdevolle thuis. En dat het mag goedkomen met al haar fysieke (en emotionele) problemen.

Naast alle huisbezoeken zijn er ook alweer de nodige ziekenhuisbezoeken met patienten geweest, waarbij Alice veelal kon bijstaan met medisch advies. 

De afgelopen paar weken hebben ook in het teken gestaan van de afsluiting van het (school)jaar en hebben we diverse kerstfeesten mogen vieren. Wat was het bijzonder om de kinderen te kunnen verwennen met eten, drinken en speelgoed. (veel kinderen aten voor het eerst van hun leven een stuk taart en kregen hun eerste stuk speelgoed) Al die kadootjes wat we ze mochten geven was heel bijzonder, maar het grootste geschenk, is het blijde nieuws te mogen vertellen, dat Jezus is geboren, ook voor hen. Dat Hij het licht is in deze wereld en er altijd voor een ieder van hen is, ook als alles soms zo donker lijkt.

Kersfeest in Kamchanga

Kerstfeest bij Bethesda

Naast al deze werkzaamheden houdt Alice zich ook bezig met het (thuis) onderwijs van Maji, Faya en Roël. Na de periode van verlof was het echt weer even zoeken naar een manier die voor iedereen werkt. Het thuisonderwijs kan regelmatig een flinke belasting zijn voor Alice, maar ook voor de kinderen is het niet altijd gemakkelijk als er tussendoor regelmatig iemand aan de deur staat die op dat moment je ‘juf’ wegroept vanwege medische hulp. Het vergt regelmatig een enorme zelfstandigheid van de kinderen om dan toch door te gaan met de schoolwerkzaamheden. Vooral voor Roël is dit logischerwijze gezien zijn leeftijd, erg lastig. 
We zijn dankbaar dat Yana het goed naar haar zin heeft op de preschool op het terrein van OM. Hier kan ze heerlijk spelen met veel vriendjes en vriendinnetjes. En tevens ontlast dit Alice flink tijdens het thuisonderwijs in de ochtend. 

Feest!

Verder hebben we ook diverse feestjes mogen vieren!  Allereerst was het Roël zijn verjaardag op 17 November. In deze tijd van het jaar, dat het langzaamaan begint te regenen komen overal diverse beesten te voorschijn, zo ook kikkers! Roël zijn favoriete hobby is dan ook het zoeken en vangen van kikkers. Het thema voor zijn kinderfeestje was dan ook erg makkelijk dit jaar: het werd een kikkerfeest! Met veel van zijn vriendjes hebben we een erg leuke middag gehad, met een hoop gekwaak!

Daarnaast mochten we als gezin Roël zijn verjaardag (samen met de familie Schutte, en de rondreizende familie De Rijk die we een week daarvoor in Kabwe hadden ontmoet) vieren op een fantastische plek, vlak bij het South Luangwa wild park. Voor het werk wilden we dit jaar nog graag naar het team in Chipata (10 uur rijden van Kabwe) en aangezien dit wildpark hier maar 2 uur rijden vandaan is, was dit een mooie combinatie voor deze gelegenheid. Lucas Schutte is 1 dag ouder dan Roël, dus het was dubbel feest.

Het feestvieren hield hiermee niet op. We hoorden namelijk  dat Sinterklaas helemaal naar Zambia (Lusaka) zou komen om de Nederlanders en Belgen in Zambia te bezoeken. Hier moesten we natuurlijk wel bij zijn. Voor Roël (en Yana) was dit zelfs de eerste keer dat hij Sinterklaas “in het echt” zag. Het was een super gezellige middag waarbij alle kinderen ook nog eens met een super mooi kado naar huis gingen!

Verdriet

Na feest in November en begin december kwam er vrij snel enorm verdriet over OM Zambia. Allereerst overleed onze 51-jarige collega, die werkzaam was op de Doulos Hope (een van de schepen van OM) en opgenomen was in een ziekenhuis in Thailand. Ze was in September uitgezonden, samen met nog 13 andere Zambianen. Haar lichaam kwam op zaterdag 9 december aan in Zambia en haar uitvaart vond plaats op maandag 11 december.

In de nacht van zondag 10 december werden we midden in de nacht opgeschrikt door een hartverscheurend gehuil. In eerste instantie dachten we dat het te maken had met de begrafenis de volgende dag. Er zijn namelijk veel tradities rondom dood en begrafenissen in Zambia en het uiten van emoties, door de vrouwen, is vaak heel normaal. Helaas bleek dit niet het geval, en bleek dat het vijf maanden oude dochtertje van onze bijna-buren het leven had verloren. Ze was sinds vrijdag ziek, maar de behandelend huisarts had sinds vrijdag herhaaldelijk aangegeven dat ze zich geen zorgen hoefden te maken… 

De periode van overlijden tot en met de begrafenis wordt wel wat anders ingericht dan in Nederland:
* Bijna direct na het overlijden, dan opent de “funeral house”. Letterlijk staat de deur dan open. Vanuit traditionele geloven is de achtergrond hiervan dat de geest van de overledene het huis dan kan verlaten. Inmiddels is dit nog altijd onderdeel van de traditie
* Tijdens deze periode komt familie (soms van heinde en verre) om de funeral house te bezoeken. Het huishouden van de overledene moet ervoor zorgen dat deze mensen in huis kunnen slapen en dat ze ook gevoed worden. Het huis ligt dus vaak vol met matrassen. De verantwoordelijkheid voor het eten verzorgen kost vaak diverse maandsalarissen (als er al een structureel inkomen is) en brengt families dus vaak in financiële problemen
* Ook vrienden, bekenden, collega’s, buren komen allemaal naar de funeral house en er wordt met name door de vrouwen gezamenlijk luid gehuild. Sommigen blijven slapen. Bijna allemaal blijven ze eten (alles waar gratis eten is, zorgt voor een grote opkomst). 
* Mannen en vrouwen zijn gescheiden. In het geval van onze buren zitten de vrouwen binnen, en de mannen buiten. De mannen slapen ook buiten. In dit seizoen zijn er forse regenbuien en kan het flink afkoelen in de nacht, opwarmen moeten de mannen doen rondom een vuurtje.
* In het geval van het baby’tje hebben de ouders in deze periode geen tijd samen om hun gezamenlijke verlies te verwerken, aangezien de mannen en vrouwen dus zo strikt gescheiden zijn.
* Kinderen, vanaf een jaar of 4, zijn niet welkom in de funeral house. Dit is vanuit bescherming om hen niet te confronteren met de dood.
* Vaak komt er een groep worshippers naar de funeral house en barst er een feest los met veel lofprijzing voor God en het vieren van het leven van de overledene met dans. 
* Het programma van de dag van de begrafenis is in grote lijnen vergelijkbaar met in Nederland. Vaak is er een kerkdienst, en vervolgens de begrafenis op veelal een algemene begraafplaats. Er is een verwachting dat de directe familie van de overledene vervoer regelt voor een groot deel van de aanwezigen
* Het sluiten van het graf, wordt direct tijdens de begrafenis gedaan.
* Begrafenissen trekken vaak dronkelappen aan (soms zelfs georganiseerde groepen) vanwege het gratis eten. Vaak worden ze getolereerd omdat het verwijderen van deze mensen vaak meer verstoring geeft

2023 in het kort

Zo aan het einde van het jaar is altijd goed om even terug te kijken. Soms kunnen we zo druk zijn met alledaagse dingen, dat we het groter geheel niet zien. Zeker hier, waarbij vooruitgang soms moeizaam en traag is. Het onderstaande overzicht geeft echter heel veel reden om dankbaar te zijn! We zijn ons er zeer van bewust dat dit niet ons werk is, maar God’s werk. Hij is het die ons hier geroepen heeft, en uiteindelijk zijn wij Zijn handen en voeten die het werk hier op aarde doen. En ook al zijn wij hier in Zambia, onderstaande heeft niet alleen door ons plaats kunnen vinden. Zonder al het gebed, de bemoedigingen en de financiele support zou dit ook niet mogelijk zijn geweest. Samen met velen hebben we een deel van de wereld een stukje mooier kunnen maken, door Gods kracht!

Makwati school – een school welke in zet op kansen bieden voor de meest kansarme kinderen in een wijk waar misbruik, verwaarlozing en geweld aan de orde van de dag is. Gerard begeleidt de coordinator van de school op het gebied van fondsenwerving. Daarnaast hebben we dankzij supporters uit Nederland, en de sponsorloop van de DaCosta school in Nederland ruim 350 kinderen kunnen voorzien van tenminste één maaltijd per dag voor een periode van 6 maanden. Iets wat anders voor veel van deze kinderen niet gegarandeerd is. Eerder schreven we over een persoonlijk sponsorprogramma voor deze kinderen. De werkzaamheden rondom dit programma stonden enige tijd op een laag pitje, maar staat zeker nog op de planning voor 2024

Eerste hulp trainingen  – Zoals jullie wellicht al wel duidelijk is geworden, is de medische zorg in Zambia zeer beperkt. Soms vanwege de bereikbaarheid van het ziekenhuis, soms vanwege andere redenen. Ook de basis kennis ten aanzien van gezondheid is zeer beperkt bij de Zambiaan. Dit is dan ook de reden dat Alice het afgelopen jaar met 2 Duitse collega’s op diverse afdelingen binnen OM Zambia een eerste hulp training heeft gegeven. De training werd erg goed ontvangen en mensen zijn enorm dankbaar dat ze nu in veel gevallen weten hoe (soms levensreddend) te handelen.

Uitzending Sahel – een van de geestelijk meest donkere plekken op aarde. Denk aan de verschrikkelijke verhalen van vervolgingen en ontheemden in landen als Mali, Burkina Faso en Niger. Het delen van hoop en liefde is juist zo nodig in deze landen. Gerard is nauw betrokken bij het team dat het proces van uitzending van Zambianen faciliteert naar onder andere deze landen. Zo konden we dit jaar twee gezinnen uitzenden naar Niger en Gambia, deels mede dankzij financien vanuit Nederland.

Daarnaast hebben we 14 Zambianen uitgezonden naar de Doulos Hope, het schip van OM wat uitreikt naar mensen die nog nooit van Jezus gehoord hebben in Zuid-Oost Azië.

Bethesda – Alice is altijd erg actief betrokken bij het uitreiken naar kinderen met een beperking via Bethesda. Naast het geven van zorg en liefde wordt er actief met de gemeenschap gewerkt om het stigma op mensen met een beperking te verminderen. Dit jaar was Alice verantwoordelijk voor het coordineren van de uitgifte van hulpmiddelen die vanuit de UK waren geschonken. Als een van de weinige met voldoende kennis over het instellen en gebruik van deze hulpmiddelen, was zij ook verantwoordelijk voor training van patienten, ouders en docenten hoe deze hulpmiddelen op een juiste manier te gebruiken.

Planning en (financieel) management) – In de Zambiaanse cultuur leeft men heel erg bij de dag, het maken van bijvoorbeeld een planning is niet iets wat van nature gebeurd. Dit zie je ook terug in een organisatie zoals OM Zambia. Aan de ene kant geeft dit veel flexibiliteit en ruimte voor last minute activiteiten, maar het zorgt ook regelmatig voor uitdagingen. Bij bijvoorbeeld het organiseren van evementen geeft dit veel last minute stress, omdat regelmatig zaken niet tijdig geregeld worden. Ook bij het beheren van de financien is dit lastig, omdat men het moeilijk vindt om de juiste keuzes te maken over het wel of niet uitgeven van financiën. Met name het afgelopen jaar heeft Gerard veel rust kunnen brengen in de organisatie door mensen mee te nemen in de principes van (financieel) management en planning.

Ondersteuning van medicatie  – ook afgelopen jaar hebben we veel mensen mogen ondersteunen door het aanschaffen van essentiële medicijnen. Voor een aantal ziektes, zoals sikkel cel ziekte, is dit zelfs van levensbelang, zonder deze medicatie komen veel kinderen al jong te overlijden door de gevolgen van deze ziekte. De kosten van deze medicatie voor een maand zijn zodanig hoog dat veel zambianen gedwongen worden te kiezen tussen medicatie voor 1 kind of het kunnen voeden van het hele gezin een maand lang. Uiteraard zijn dit onmogelijke keuzes en we zijn dan ook dankbaar dat we voor een aantal ouders deze keuze door het aanschaffen van de medicatie kunnen wegnemen,

Naaimachines voor Chipata – soms is het mooi en super simpel om iets heel praktisch bij te dragen. Tijdens ons bezoek in Chipata onlangs zagen we hoe een aantal vrouwen perspectief bieden in arme gemeenschappen door het geven van naailessen. Een drietal groepen, van soms 25-30 vrouwen verzamelen zich op verschillende plekken en verschillende dagen van de week. Aangezien het hele team de beschikking heeft over maar 3 naaimachines is het iedere week weer zaak om deze 3 machines meerdere keren per week te verplaatsen. Dan nog is het een uitdaging om 25-30 vrouwen te trainen, met maar 3 machines. Gelukkig konden we financiën bij ze achter laten, zodat er de mogelijkheid is om in ieder geval een 4e naaimachine achter te laten wat de mogelijkheden toch weer een beetje vergroot.

Diverse patienten – Zoals ook al hierboven kort beschreven heeft Alice diverse patienten onder behandeling. De vraag is altijd hoog naar (para) medische zorg. Alice probeert vooral aan die mensen zorg te verlenen die hier normaal gesproken geen toegang toe hebben vanwege ofwel financiële kosten of omdat ze vanwege de afstand tot de kliniek/ het ziekenhuis geen toegang hebben tot gezondheidszorg.

Hoop en liefde voor kinderen
Vrienden van ons hebben een mooie ministry in een landelijke wijk vlak bij de base van OM. Vaak zien de landelijke dorpjes er rustig en vredig uit. Onder de oppervlakte zijn ook hier veel problemen rondom vaderloosheid (door overlijden, maar ook door overspel, ongewenste tienerzwangerschappen, etc), geweld (vooral in de nachtelijke uren) en armoede in het algemeen. Vrienden van ons, en partners van OM, gaan meerdere keren per week naar deze wijk om hoop en liefde uit te delen aan de kinderen. Ze spelen spelletjes, hebben veel plezier, en vertellen verhalen uit de bijbel. Af en toe hebben wij de gelegenheid om ook mee te gaan, om mee te helpen, maar ook de positieve invloed op deze kinderen te ervaren. Dankzij fondsen die via ons netwerk zijn binnengekomen hebben ze hun eigen stukje land kunnen kopen, waardoor de continuïteit van deze fantastische bediening gegarandeerd is.

Community zijn
Een belangrijk onderdeel van ons leven hier zit hem niet zozeer in wat we doen, maar vooral wie we zijn. De bovengenoemde onderwerpen zouden we “werk” kunnen noemen, de activiteiten die we hier ondernemen. Minstens net zo belangrijk is het onderdeel zijn van de gemeenschap. Je viert feest samen, bemoedigd elkaar, bid met en voor elkaar, je rouwt samen, en waar nodig ondersteun je elkaar ook financieel. We mogen leven vanuit het bewustzijn dat God ons gemaakt heeft als onderdeel van het lichaam van Christus. We leven niet voor ons zelf, maar zijn gemaakt om anderen tot zegen te zijn. Alles wat we zijn en alles wat we hebben mogen ontvangen, behoort aan Hem, en wij mogen daar vanuit delen. Zo proberen we altijd alert te zijn op noden van anderen, en waar mogelijk, bij te ondersteunen.

Samen tot zegen zijn – ook in de toekomst

We zijn enorm dankbaar aan iedereen die heeft bijgedragen aan alles wat we hierboven hebben beschreven, en nog veel meer wat niet hebben beschreven. Inmiddels mogen we hier al ruim 5 jaar anderen tot zegen zijn, dit was nooit gelukt als het alleen van ons af zou hangen. We worden enorm bemoedigd door de betrokkenheid op verschillende manieren, door contact, gebed en financiele support. We voelen ons gezegend dat we veel van wat we mogen ontvangen ook hier uit mogen delen. Dit geldt voor de financiën, maar ook voor de bemoedigingen en de praktische hulp. 

We zien echter ook, dat de prijzen hier enorm stijgen. Zaken zoals benzine, electriciteit en een groot deel van de booschappen zijn bijna verdubbeld ten opzichte van een paar jaar geleden. We zien daardoor dat de support die we maandelijks mogen ontvangen niet meer volledig toereikend is. We willen daarom vragen of jullie zouden willen overwegen om onze werkzaamheden (extra) financieel te ondersteunen, door een eenmalige bijdrage, of (een verhoging van) maandelijkse support. Dit zal bijdragen aan zowel onze eigen leefkosten, als ook de diverse projecten en noden die we om ons heen zien.